Viên nổi trị đau dạ dày nội địa giúp giảm một nửa phí chữa bệnh

Đau dạ dày là tình trạng dạ dày bị tổn thương chủ yếu là do bị viêm loét. Người bị đau dạ dày sẽ thường cảm thấy đau âm ỉ, khó chịu vô cùng. Ước tính của Hiệp hội Tiêu Hóa Việt Nam chỉ ra, có khoảng 70% dân số Việt Nam có nguy cơ bị đau dạ dày.

 

Cũng theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới vào năm 2018, ung thư dạ dày tại Việt Nam đang xếp thứ ba (chiếm 10%), sau ung thư gan, ung thư phổi với trên 17.500 ca mắc mới, trong đó có hơn 15.000 ca tử vong (chiếm 86%).

Đồ họa mô phỏng vi khuẩn HP trong dạ dày gây nên đau dạ dày. Ảnh: decade3d.

Một trong những nguyên nhân gây ra căn bệnh này là do sự vi khuẩn HP (Helicobacter Pylori) trong niêm mạc dạ dày. Vì thế, các phác đồ điều trị đều hướng tới tiêu diệt vi khuẩn HP, giảm lượng acid trong dạ dày và giảm tỷ lệ tái phát loét do vi khuẩn HP.

Tuy vậy, vi khuẩn HP nằm sâu trong lớp nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày. Kháng sinh Clarithromycin dù nhạy cảm trong thử nghiệm lâm sàng nhưng lại không hiệu quả trong việc tiếp cận và tiêu diệt vi khuẩn HP. Do đó, bệnh nhân thường bị tái loét dạ dày nhiều lần.

Clarithromycin có nồng đồ trị liệu khoảng 55%, làm bệnh nhân thường tái phát nhiều lần, khó điều trị dứt điểm, dễ bị tái phát. Để tiêu diệt vi khuẩn HP, người bệnh thường phải dùng liều cao và nhiều lần trong ngày. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh quá nhiều sẽ gây ra các tác dụng phụ như rối loạn tiêu hóa, rối loạn chức năng gan thận.

Viên nổi đầu tiên ở Việt Nam

Bài toán đặt ra cho các nhà nghiên cứu là nghiên cứu một chế phẩm thuốc có đặc tính nổi trong dạ dày chứa Clarithromycin có hàm lượng điều trị hiệu quả đồng thời kiểm soát, tăng thời gian lưu chế phẩm trong dạ dày, nâng cao hiệu quả điều trị. Trên thế giới đã có những chế phẩm như vậy được nghiên cứu và sử dụng, nhưng tại Việt Nam vẫn chưa có dạng thuốc nổi trong dạ dày chứa Clarithromycin 500 mg.

HP nằm sâu trong lớp nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày khiến các chế phẩm Clarithromycin thông thường khó tiếp cận. Ảnh: Wikiwand.

 

Từ thực tế đó, ThS Cao Thị Thanh Thảo, giảng viên và nghiên cứu sinh chuyên ngành bào chế tại Khoa Dược, Đại học Y Dược TP.HCM và nhóm nghiên cứu Trung tâm Khoa học công nghệ Dược Sài Gòn đã đề xuất phương pháp bào chế thuốc dùng để uống nổi trong dạ dày chứa Clarithromycin có hàm lượng từ 250mg đến 500mg và các tá dược tạo khí natri hydrocarbonate hay axit xitrics.

 

“Một trong những điểm quan trọng của chế phẩm là natri hydrocarbonat được đưa vào công thức bào chế làm tá dược sủi duy nhất với trọng lượng từ từ 5% đến 10% của khối lượng viên. Nếu được sử dụng chung với tá dược khác thì nằm trong khoảng từ 3% đến 6% của khối lượng viên. Đây là hàm lượng thích hợp cho việc phóng thích hoạt chất của chế phẩm,” ThS Cao Thị Thanh Thảo giải thích thêm.

Cấu trúc của viên nổi có kết hợp áp suất thẩm thấu. Ảnh: Nhóm nghiên cứu.

Nếu natri hydrocacbonat có hàm lượng thấp hơn 5% thì chế phẩm sẽ không đạt được đặc tính nổi trong dạ dày, nếu cao hơn 10% thì ảnh hưởng đến hàm lượng hoạt chất được phóng thích trong dạ dày, khiến hiệu quả của chế phẩm không đạt được như mong muốn.

Sau khi thuốc được đưa vào dạ dày, hoạt chất có trong chế phẩm sẽ được phân tán đồng nhất trong polymer bằng sự trương nở. Các tá dược sủi tạo khả năng nổi cho hệ thống nhờ phản ứng sinh khí CO2, khí CO2 bị giữ lại trong khung gel trương nở làm giảm tỷ trọng của thuốc xuống nhỏ hơn tỷ trọng của dịch dạ dày, làm chế phẩm thuốc nổi lên trên và tránh được ảnh hưởng của dịch dạ dày.

Hiệu quả kéo dài đến nửa ngày

Các thử nghiệm và đánh giá trong phòng thí nghiệm cho thấy, khả năng nổi của viên Clarithromycin lên đến 12 giờ. Còn thử nghiệm trên cơ thể sống (cụ thể là trên chó) được đánh giá bằng phương pháp chụp X-quang cho thấy, khả năng nổi của viên Clarithromycin lên tới 5 giờ. Những thử nghiệm trên chó cũng chứng minh rằng, các tá dược dùng trong chế phẩm này không gây ra bất kỳ tác động độc nào cho các động vật đã được nghiên cứu.

Đồ họa mô tả quá trình nổi lên và phóng thích hoạt chất trong chế phẩm. Ảnh: Nhóm nghiên cứu.

Theo Ths Thảo, lượng Clarithromycin hòa tan được kiểm soát ít nhất ba thời điểm trong khoảng thời gian từ 30 phút đến 12 giờ sau khi bệnh nhân uống chế phẩm. Do chưa từng có chế phẩm nổi chứa Clarithromycin 500mg giúp kéo dài thời gian lưu trong dạ dày tương tự trên thế giới, sản phẩm được phép đưa vào sản xuất sau nghiên cứu.

Với hiệu quả thực tiễn, chế phẩm dùng để uống nổi trong dạ dày chứa Clarithromycin và phương pháp bào chế chế phẩm này đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng Độc quyền giải pháp hữu ích số 2-0002308.

Ảnh X-quang cho thấy viên nổi trong dạ dày của chó và duy trì được tình trạng như vậy đến 5 giờ. Ảnh: Nhóm nghiên cứu.

Ngoài ra, nhận thấy tiềm năng của sản phẩm trong thực tế, nhóm nghiên cứu đã chuyển giao công nghệ, kỹ thuật sản xuất cho nhà máy liên doanh Meyer-Bristol. Thuốc dự kiến sẽ được đưa ra thị trường dưới dạng thực phẩm chức năng vào quý 2 năm 2021, giá bán dự kiến là 18.000 đồng/viên.

Nhóm nghiên cứu nhận định việc chủ động sản xuất được viên Clarithromycin nổi trong dạ dày cho phép các bác sỹ có thể chủ động hơn trong phác đồ điều trị bệnh lý này, ngoài ra mức giá này cũng rẻ hơn 50% so với thuốc ngoại nhập.

Theo Hồng Hà

 (Nguồn: http://baobinhdinh.com.vn/)